Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών είναι μια πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO/Europe), και πραγματοποιείται φέτος από τις 21 έως τις 27 Απριλίου 2024.
Τα κράτη-μέλη ενώνουν τις προσπάθειές τους υιοθετώντας το κοινό σύνθημα: «Προστατεύοντας όλες τις γενεές» (Protecting Generations), το οποίο αναδεικνύει τη διαχρονική αξία του εμβολιασμού και έχει ως στόχο να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία του εμβολιασμού για την πρόληψη ασθενειών και την προστασία της ζωής.
Η φετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς συμπίπτει με την 50ή επέτειο του Διευρυμένου Προγράμματος Εμβολιασμού [Expanded Programme on Immunisation (EPI[1])]. Σε αυτό το πλαίσιο, θα αναδειχθούν τα αξιοσημείωτα επιτεύγματα του EPI τις τελευταίες 5 δεκαετίες και η συμβολή τους στην προστασία πολλών γενεών από σοβαρές ασθένειες που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια. Επιπλέον, σύμφωνα με τον ΠΟΥ ο εμβολιασμός έναντι του κορωνοϊού απέτρεψε τουλάχιστον 1,4 εκατομμύρια θανάτους στην Ευρωπαϊκή περιοχή του ΠΟΥ και συνεχίζει να προστατεύει ακόμα περισσότερα εκατομμύρια ανθρώπων καθώς ο ιός συνεχίζει να κυκλοφορεί ανάμεσά μας.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 σημειώθηκε ανησυχητική παγκόσμια μείωση των ποσοστών εμβολιασμού με αποτέλεσμα να υπάρχει επιτακτική ανάγκη να καλυφθούν τα εμβολιαστικά κενά που δημιουργήθηκαν από τυχόν χαμένες δόσεις και να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στον εμβολιασμό. Επιπλέον, η υγειονομική θωράκιση της Ευρώπης δέχθηκε σοβαρά πλήγματα όπως η πρόσφατη αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς, καθώς περισσότερα από 58.000 κρούσματα καταγράφηκαν σε 41/53 χώρες της Ευρωπαϊκής περιοχής του ΠΟΥ το έτος 2023. Κατά συνέπεια απαιτείται διαρκής μέριμνα για την εφαρμογή των προγραμμάτων εμβολιασμού με στόχο την επίτευξη υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης (≥95% με δύο δόσεις του εμβολίου ιλαράς) και με έμφαση στον εμβολιασμό ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, όπως οι Ρομά, οι πρόσφυγες/μετανάστες κλπ.
Ο εμβολιασμός σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και αποτελεί σημαντικό δημόσιο αγαθό. Από τη βρεφική ηλικία μέχρι την ενήλικη ζωή, ο εμβολιασμός προστατεύει από λοιμώδη νοσήματα όπως διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη, πολιομυελίτιδα, ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα, ανεμευλογιά και έρπητα ζωστήρα, μηνιγγιτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, ηπατίτιδα Α και Β, γρίπη, γαστρεντερίτιδα από ροταϊό και λοιμώξεις από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Για τα περισσότερα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, χρειάζονται περισσότερες από μία δόσεις εμβολίου για την επίτευξη και τη διατήρηση της βέλτιστης προστασίας. Κάθε δόση είναι οριοθετημένη χρονικά στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, προκειμένου να δημιουργήσει ή να διατηρήσει την προστασία. Η έλλειψη ή η καθυστέρηση οποιασδήποτε δόσης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του νοσήματος καθώς μειώνει τη συλλογική ανοσία στον πληθυσμό.
Οι εμβολιασμοί αποτελούν βασικό μέτρο για τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας. Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα και επικαιροποιημένα εμβολιαστικά προγράμματα, για την κάλυψη του παιδικού, του εφηβικού και του ενήλικου πληθυσμού, των εγκύων και των εργαζομένων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Τα εμβόλια παρέχονται δωρεάν και πραγματοποιούνται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών/Εφήβων/Ενηλίκων, όπως αυτό διαμορφώνεται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.
O ΕΟΔΥ, στο πλαίσιο των στρατηγικών του στόχων για την προστασία της δημόσιας υγείας, επιδιώκει την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, την αποτροπή της διάδοσης ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό και την ελαχιστοποίηση του αντίκτυπου των μεταδοτικών νοσημάτων στην κοινωνία. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο ΕΟΔΥ
α. συνεργάζεται με την ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) προκειμένου να καταγράψει την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού για όλα τα εμβόλια, τα οποία περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών
β. σχεδιάζει οροεπιδημιολογικές μελέτες για την ακριβή αποτύπωση της ανοσίας του πληθυσμού της χώρας μας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες
γ. διαμορφώνει στοχευμένες δράσεις για την διάδοση των εμβολιασμών ως μέσων πρόληψης και την αντιμετώπιση του φαινομένου της διστακτικότητας έναντι των εμβολιασμών. Η ορθή ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τον εμβολιασμό και η διαμόρφωση σωστών αντιλήψεων σχετικά με τη χρησιμότητα των εμβολίων αποτελεί ζήτημα προτεραιότητας
δ. εκτελεί προγράμματα παρέμβασης με διενέργεια εμβολιασμών σε περιοχές που έχουν πληγεί από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως προσφάτως στην περιοχή της Θεσσαλίας καθώς και σε ευάλωτους πληθυσμούς σε όλη την επικράτεια (Ρομά, μετανάστες κλπ), σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και την τοπική αυτοδιοίκηση. Μετά από την ολοκλήρωση των εμβολιασμών στους νομούς Αχαΐας, Ηλείας και Αιτωλοακαρνανίας, τα κλιμάκια του ΕΟΔΥ ήδη διενεργούν εμβολιασμούς στον νομό Αττικής ενώ από τις αρχές Μαΐου θα υλοποιηθεί παρέμβαση στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Μέχρι σήμερα έχουν εμβολιασθεί πάνω από 600 παιδιά 1-14 ετών με το εμβόλιο της ιλαράς
Περισσότερες πληροφορίες για τη φετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών του Ευρωπαϊκού Γραφείου του ΠΟΥ μπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.who.int/europe/event/european-immunization-week-2024
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό καθώς και το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ: www.eody.gov.gr και του Υπουργείου Υγείας: https://www.moh.gov.gr/articles/health/dieythynsh-dhmosias-ygieinhs/emboliasmoi